Leczenie w podtlenku azotu (sedacja wziewna) jest alternatywą dla osób, a szczególnie dzieci, które panicznie boją się wizyty u stomatologa.
Jest to leczenie polegające na wykonywaniu zabiegów stomatologicznych po wprowadzeniu pacjenta w stan rozluźnienia, odprężenia, oderwania się od otaczającej go rzeczywistości przy użyciu mieszaniny tlenu z podtlenkiem azotu. Dawkę podtlenku azotu dostosowuje się do reakcji pacjenta, co oznacza, że można pogłębiać, bądź spłycać głębokość sedacji (rozluźnienia) w zależności od potrzeb.
Nie należy obawiać się stosowania tego typu metody walki z dentofobią, gdyż jest ona bezpieczna. Nie jest to znieczulenie ogólne, czyli cały czas utrzymywany jest kontakt z pacjentem, jak i zachowane są podstawowe odruchy, a świadomość jest tylko częściowo ograniczona. Zabieg ten można porównać do hipnozy.
Pacjent podczas sedacji przy użyciu podtlenku azotu jest w stanie przyjemnej euforii, spokojny, zobojętniały na otaczającą go rzeczywistość i pod wpływem sugestii hipnotycznych odczuwa bardzo realne halucynacje (jest to szczególnie charakterystyczne w przypadku dzieci). Najmłodsi pacjenci śnią np. o lataniu samolotem lub rakietą kosmiczną, o tańcu na balu księżniczek, bądź o pływaniu w wodzie.
Sedacja za pomocą podtlenku azotu ogranicza świadomość pacjenta podczas zabiegu i częściowo znosi uczucie bólu. Nie oznacza to jednak, że można wykonać wszystkie nawet najbardziej bolesne zabiegi. Bez dodatkowego znieczulenia można usunąć próchnicę powierzchowną, bądź średnią. W przypadku, gdy próchnica jest głęboka, należy wykonać znieczulenie miejscowe, co jednak jest znacznie łatwiejsze ze względu na stan w jakim znajduje się pacjent.
Kolejną zaletą leczenia w podtlenku azotu jest fakt, że podawany jest on poprzez założenie specjalnej maseczki na nos, co odcina pacjenta od nieprzyjemnych zapachów w gabinecie (jak np. zapach zgorzeli, bądź niektórych materiałów stomatologicznych).
Zastosowanie podtlenku azotu może być również przydatne w przypadku pobierania wycisków, bądź leczenia tylnych zębów u osób z silnym odruchem wymiotnym, gdyż sedacji minimalizuje te objawy.
Dla kogo przeznaczone jest leczenie w podtlenku azotu?
Dzieci
Ta metoda postępowania przeznaczona jest głównie dla dzieci, które panicznie boją się dentysty i nie chcę nawet usiąść na fotelu dentystycznym. Nie oznacza to jednak, że jest to metoda niezawodna. Zdarzają się przypadki, że pomimo zastosowania podtlenku dziecko i tak czujnie obserwuje otaczający świat oraz poczynania lekarza i w momencie sięgnięcia przez niego po ‘maszynę do borowania’ zaczyna protestować. W takiej sytuacji należy przerwać zabieg i spróbować ponownie za jakiś czas. Jeżeli kolejne wizyty również nie przyniosą efektu, wtedy pozostaje jedynie leczenie w znieczuleniu ogólnym.
Niektórzy lekarze sugerują by od samego początku, zanim jeszcze dziecko nabędzie złe wspomnienia, rozpocząć leczenie z zastosowaniem sedacji wziewnej. Przebiega ona wówczas zazwyczaj bardzo przyjemnie, a do tego maluch z wielką chęcią ponownie przychodzi do stomatologa. Z każdą kolejną wizytą stopień sedacji można zmniejszać, aż w końcu dojdziemy do chwili, kiedy nie będzie ona w ogóle potrzebna.
Dorośli
Mimo, że ten sposób leczenia przeznaczony jest głównie dla najmłodszych pacjentów, to nie ma przeciwwskazań do zastosowania go u dorosłych. Sedacja jest bowiem przydatna także w przypadku osób bojących się igieł. U pacjentów będących pod wpływem podtlenku azotu znacznie łatwiej jest wykonać znieczulenie, ponieważ nie czują oni nakłucia. Dzięki temu pozostała część zabiegu może zostać przeprowadzona w stanie pełnej świadomości.
Jak dokładnie wygląda leczenie w podtlenku azotu?
1) Lekarz stomatolog przeprowadza wywiad z rodzicami na temat stanu zdrowia dziecka w celu ustalenia ewentualnych przeciwwskazań do zabiegu.
Dziecko nie powinno spożywać posiłków na 2 godziny przed zabiegiem.
2) Rodzice dostają do podpisania zgodę na wykonanie zabiegu.
3) Następnie dentysta zakłada pacjentowi maseczkę na nos. Mimo że maseczka jest zazwyczaj pachnąca i kolorowa, to nie zawsze udaje się zachęcić dziecko do jej założenia (szczególnie jeśli maluch jest poniżej 4 roku życia). W takiej sytuacji zabieg należy przełożyć na inny dzień.
4) Jeżeli natomiast założenie maseczki i podanie mieszaniny tlenu z podtlenkiem azotu uda się bez zakłóceń oraz dziecko osiągnie stan rozluźnienia, dentysta przechodzi do dalszych czynności, którymi może być podanie znieczulenia, usunięcie próchnicy, bądź ekstrakcja zęba.
5) Po zakończeniu zabiegu i odłączeniu przez stomatologa podtlenku azotu pacjent jest zdolny do opuszczenia gabinetu już po 5 minutach.
Przeciwwskazania.
przerost migdałków gardłowych
katar
I trymestr ciąży
choroby psychiczne
porfiria, miastenia gravis, stwardnienie rozsiane
alkoholizm
ciężkie choroby płuc np. rozedma płcu, rozstrzenie oskrzeli
pacjent niezdolny do współpracy